Lektørudtalelse (00/43)
Sørensen, Lasse: "Færøernes hvide hare : en jagtbog" - Tusøla - 93 sider
"Der udkommer ikke mere særlig mange jagt- og naturerindringer, så denne er et velkomment supplement for læsere af disse bøger. Lasse Sørensen har mange gange tidligere i tekst og tegninger skildret natur og jagt i stort set hele Norden med særlig vægt på Færøerne, hvor han har boet i 40 år. Der er altså et erfarent naturmenneske og formidler bag bogen, og det fremgår helt klart af især teksten og de mange oplevelser bag den. Tegningerne er som sædvanligt gode, men det er teksten, der gør bogen til noget særligt. Lasse S. skriver om såvel jagtens indre væsen generelt som om jagten på sneharer på Færøerne. Det sker med mange klare synspunkter på jagt og jagtetik, og dem står han ved i bogen i sine skarpe skud efter folk, der ikke kender til moral og god opførsel på jagter. Jagt på sneharer er ikke noget, ret mange danske jægere oplever, men de ville alligevel nyde de mange og gode historier om de mange markante personligheder og originaler, Lasse S. har mødt på sine mange jagter. De udgør hovedparten af bogen. Det har helt sikkert været hyggelige oplevelser i en storslået natur, og det formidles godt i bogen."
Per Drustrup Larsen
Óðalstíðindi vol.2 no 2 2004
"Jagt har utallige facetter" - KÁRI Á RÓGVI -
LasseS - Lasse Sørensen - er dani búsettur í Sørvági. Í bókini "Færøernes hvide hare" lýsir hann við gløggum og gegnigum eyga føroyska haruveiðimentan.
LasseS er framúrskarandi teknari. Føroyingar hava kannska ikki altíð givið honum tann ans, hann eigur at fáa. Lasse er mestsum vorðin "ov føroyskur" til at vit kunnu virða hann á tann hátt sum vit virða Biker-Jens ella aðrar útlendingar, íð gerast føroyafrøðingar fyri ein dag. Lasse hevur avrikað nógv, havt framsýningar í mongum londum og givið rættiliga fitt av bókum út. Fleiri okkara hava við frægd lisið greinar hjá honum í bløðunum og fegnast um tær samstundis rámandi og skemtiligu tekningarnar. Bókin um føroysku haruna er skipað í 15 kapital og brot, ið kunnu lesast hvør sær sum sjálvstøðugar greinar, hvør við sínum frálíku myndum. Teir flestu kapitlarnir eru frásagnir frá veiðuferðum. Sum rættur reypari leggur Lasse eina við, at hann hevur skotið "et firesifret tal harer" og tað eru tí bert ein brøkpartur av teimum, ið rúmast í frásagnum og myndum í bókini. At veiða fer í blóðið og vekur upp íbornar kreftir, lýsir bókin í einum (styttum) broti:
"Efter yderligere nogle hundrede meter ringer 'den indbyggede alarmklokke' endeligt for at melde, at haren nu sandsynligvis sidder i nærheden. Kald det blot indbildning. Selv har jeg forsøgt at være kritisk overfor fænomenet ved at forklare det som voksende erfaring. Dette slår dog slet ikke til, og tilsyneladende udvikles denne uforklarlige sans i perioder med megen jagt som den sjette sans, jeg har oplevet hos indfødte sporfindere."
Veiðivandi teknarin hevur eisini sína hugsan um, hvussu harur skulu hoyngjast upp og gerast til, hvussu ungir veiðimenn skulu venjast, og hvussu tú upplivir náttúruna á haruveiði. Trygdin er fremst í huga hjá Lassa. Fleiri speiskar viðmerkingar eru til óansnar føroyingar, ið eru ov bragligir og óvandaligir. Kapitlar við heitunum "Jagtteknik & -moral" og "Sikkerhed og uvaner" leggja sera stóran dent á bæði trygd og virðing fyri harum og náttúru. Trygdarreglurnar hjá Lassa eiga øll harufeløg at ganga ígjøgnum áðrenn veiða byrjar. Har eru áheitanir um alt frá ikki at skjóta í ov langari frástøðu, altíð at taka patrónirnar úr byrsuni, tá menn hittast á veiðu, ikki at blanda krút og brennivín, til at taka tómar patrónir úr aftur haganum. Trygdin má vera í hásæti og við ráðunum frá Lassa skuldi borið til at verið fyrivarin. Lasse eygleiðir sera skemtiliga, hvørjir bjóða mest, tá haruhagarnir verða seldir. Í fyrsta lagi: "Unge fiskere uden familiemæssig forpligtelse og med imponerende periodevise indtægter." Síðani: "Veletablerede bybasser, der sidder solidt på flæsket og regelmæssigt sender små opmuntrende bulletiner til det bedre folk, gående ud på at 'man' de hårde tider til trods ikke må miste modet, men blot skal spænde livremmen ind og suge tålmodigt på labben, underforstået, så grundlaget for de velbjærgedes privilegier ikke må bringes i fare. Når slige magnater går seriøst ind for sagen, får de som regel det begærede, da eventuelle rivaler er tilbøjelige til at opgive ævred på forhånd."
Skemtilig orð, men eg loyvi mær eina persónliga viðmerking. Vit eigarar hava tvinnandi orsøkir til at gleðast um bæði sjómenn og býbassar. Hagarnir í Føroyum krevja nógvar pengar til raksturin. Tann vanligi raksturin krevur heilivág og hegn, og skal framtíðin tryggjast, mugu vit gera íløgur í seyðhús - og tá hjálpir væl at selja sjómonnum og býmonnum nakrar soltnar harur fyri ríkiligt gjald. Síðani er haruskjótingin eisini við til at økja áhugan fyri og kunnleikan til hagar og óðalslív, mangir raskir fjallmenn byrjaðu sum harumenn.LasseS ger meira enn bert at eygleida haru og byrsu. Hann veit, at veiðimentanin viðar á eini egg og lættliga kann fara fyri bakka. Antin tí veiðan verður ov óskettin og tí verður løgd í fyrisitingarligar leinkjur. Ella tí djúpar mótmentunarliga kreftir vinna fram:
"Overalt, hvor de såkaldte velfærdssamfund trives i næsegrus tilbedelse af Mægtige Mammon, arbejder stærke kræfter målbevidst ud fra lige så dybtliggende som dunkle motiver på snarest at få jagten rubriceret som 'en saga blott'. De officielle begrundelser er ofte sentimentalt betonede og sluges derfor råt af den brede offentlighed."
Vit í óðalsfelagnum hava ávarað ímóti teirri vápnalóg, ið var ávegis, sum hevði lagt ov nógvan dent á skráseting, loyvi, fyrisiting og roks og tí spakuliga dripið ta breiðu veiðimentanina. Bókin hjá LassaS gevur í øllum førum mær vón um, at tað ber til at ganga eina aðra leið. Um menn sum Lasse vilja vera við, kundi óðalsfelagið skipað fyri veiðivenjing. Ungir dreingir og minni vandir veiðimenn kundu hitst at venja skjóting, trygd og veiðimentan. Legði onkur haga til, kundi enntá haruskjóting verið uppií skeiðinum. Finna vit ikki sjálvir uppá slíkar hugnaligar og gagniligar venjingar, vinna tær duldu og dimmu kreftirnar, ið vilja banna alla veiðu, og tann fyrisitingarliga sjúkan at vilja regluskipað alla atferð.
Allir harumenn eiga at lesa bókina hjá Lassa Sørensen - og tær konur og tey foreldur, ið eru bangin um harumenn sínar kunnu keypa bókina, tá føðingardagar, harutíð ella jólini nærkast.
